Jak wybrać lutownicę: rodzaje i charakterystyka

Lutownica jest jednym z najpopularniejszych narzędzi. Jej użytkowanie nie wymaga specjalnej wiedzy czy umiejętności. Aby wykonać podstawowe prace, wystarczy przestrzegać prostych zasad bezpieczeństwa. Różnorodność lutownic dostępnych na rynku może być jednak myląca, co stwarza pewne trudności przy wyborze, zwłaszcza dla osób, które dopiero zaczynają pracę z tym narzędziem.

Cechy wyboru lutownicy

Prawidłowy wybór lutownicy zależy od konkretnego zadania. Jeśli potrzebujesz naprawić garnek lub inny przedmiot gospodarstwa domowego, wystarczy jeden typ lutownicy, podczas gdy do skomplikowanych prac, takich jak lutowanie chipów, będziesz potrzebować innego. Głównym parametrem, który należy wybrać, jest moc narzędzia.

Wybór mocy lutownicy

Jeśli moc jest niewystarczająca, lutowanie będzie niskiej jakości, a proces może się opóźnić. Nadmierna moc z kolei może uszkodzić produkt, uniemożliwiając dalsze lutowanie.

Moc około 10 W jest wystarczająca do lutowania chipów, ponieważ niska moc nie spowoduje przegrzania delikatnych części. Takie lutownice nadają się również do lutowania płytek drukowanych.

Do użytku domowego, gdy lutownica jest potrzebna rzadko, optymalna moc wynosi 20-40 W. Mocniejsze narzędzia nie zawsze są zalecane do prac domowych, ponieważ są droższe i zużywają więcej energii elektrycznej.

Jeśli potrzebujesz lutownicy do pracy z przewodami, moc powinna wynosić około 60-100 W.

Narzędzia o mocy powyżej 100 W są przeznaczone do użytku przemysłowego. Nadają się do regularnego lutowania dużych przedmiotów, takich jak baterie lub rury.

Komponenty lutownicy

Lutownica, niezależnie od typu, składa się z kilku głównych części: grotu, uchwytu, przewodu i grzałki.

Grzałka przenosi ciepło na grot po podłączeniu narzędzia do źródła zasilania (sieciowego, akumulatorowego lub gazowego). Grot topi lut, który składa się z określonego stopu, dzięki czemu przepływa on do pożądanych połączeń.

Wybierając lutownicę, należy zwrócić uwagę na uchwyt - nie powinien się on przegrzewać podczas pracy. Może być wykonana z drewna, plastiku lub ebonitu. Warto zauważyć, że ebonitowe uchwyty nagrzewają się wolniej niż inne, ale ich waga może utrudniać lutowanie małych części.

Jeśli chodzi o grot, najlepszą opcją jest miedź, ponieważ jest łatwiejsza w czyszczeniu i obsłudze. Końcówki mogą być również ceramiczne lub miedziane z powłoką srebrną, niklową lub aluminiową.

Końcówki mają różne kształty, w tym klinowe, igłowe lub stożkowe. Zaleca się wybieranie lutownic z wymiennymi grotami, co pozwala na ich wymianę w razie potrzeby.

Rodzaje lutownic

1. Według typu konstrukcji:
   • Lutownice z grotem: Najpopularniejszy typ konstrukcji. To narzędzie ma kształt grotu i umożliwia wygodną pracę w trudno dostępnych miejscach.
   • Lutownice pistoletowe: Konstrukcja tych lutownic przypomina pistolet, w którym część robocza jest ustawiona pod kątem. Narzędzia te są powszechnie używane do napraw lub prac elektrycznych.
   • Stacje lutownicze: Jest to oddzielny typ lutownicy o bardziej złożonej konstrukcji, składający się z narzędzia roboczego i podłączonej do niego jednostki sterującej.
2. Według rodzaju ogrzewania:
   • Lutownice z grzałką ceramiczną: Grot jest podgrzewany energią elektryczną. Lutownice te mają dużą moc, szybko się nagrzewają i długo utrzymują temperaturę, ale ich element grzejny jest delikatny.
   • Lutownice z grzałką nichromową: Modele te są podgrzewane przez nichromową cewkę, która jest podgrzewana prądem elektrycznym. Ich nagrzewanie trwa dłużej, ale są niezawodne, a cewkę można wymienić.
   • Lutownice z cewką indukcyjną: Nagrzewanie jest równomierne, a temperatura jest automatycznie utrzymywana.
   • Lutownice impulsowe: Są zasilane przez transformator wysokiej częstotliwości i konwerter częstotliwości. Nagrzewają się błyskawicznie i nadają się do lutowania przewodów i mikroukładów, ale powinny być używane tylko do krótkotrwałej pracy.
3. Według rodzaju zasilania:
   • Lutownice elektryczne: Muszą być podłączone do sieci elektrycznej. Są one używane do lutowania komponentów radiowych i przewodów. Mocniejsze modele mogą być używane do lutowania chłodnic samochodowych i urządzeń o wysokim rozpraszaniu ciepła.
     
   • Lutownice akumulatorowe: Są to modele elektryczne, ale działają bez podłączenia do sieci. Są to poręczne narzędzia dla elektryków samochodowych i do prac instalacyjnych. Czas pracy zależy od pojemności akumulatora.
     
   • Lutownice gazowe: Wykorzystują łatwopalny gaz do podgrzewania lutu i lutowanej powierzchni. Mogą osiągać temperaturę do 2000 °C, co pozwala na pracę z twardymi lutami. Ponadto lutownice gazowe mają możliwość regulacji temperatury płomienia, aby zapobiec przegrzaniu metalu podczas lutowania drutów aluminiowych.
     

Znajomość rodzajów lutownic i ich cech znacznie ułatwia wybór narzędzia. Ostateczny wybór zależy jednak od konkretnych zadań, warunków pracy oraz wymagań dotyczących temperatury, mocy i czasu pracy.