Rodzaje frezów do pracy z frezarką ręczną

Frezowanie jest procesem obróbki materiału za pomocą frezarki, który otwiera szerokie możliwości w pracy. Dzięki temu narzędziu można obrabiać krawędzie, wycinać rowki i kanały, a także tworzyć elementy dekoracyjne. Do każdej operacji stosuje się specjalne frezy. Posiadając w swoim wyposażeniu wszystkie niezbędne frezy, majster znacznie ułatwia i przyspiesza swoją pracę. Frezy różnią się między sobą kształtem, konstrukcją i liczbą ostrzy. 

Rodzaje frezów do drewna do frezarki ręcznej:

Frezy do rowków

• Frezy proste
• Frezy zaokrąglone
• Frezy V-kształtne
• Frezy konstrukcyjne (T-kształtne, jaskółczy ogon)
• Frezy profilowe

Frezy do obróbki krawędzi

• Frezy proste
• Frezy zaokrąglające
• Frezy fazujące
• Frezy stożkowe
• Frezy do krawędzi zaokrąglonych
• Frezy profilowe
• Frezy półokrągłe

Frezy kombinowane

• Uniwersalne
• Do łączeń pióro-wpust
• Do produkcji listew
• Do ram

Frezy profilowe

• Frezy profilowe poziome
• Frezy profilowe poziome dwustronne
• Frezy profilowe pionowe

Rodzaje średnic trzonów frezów

Aby frez pasował do uchwytu, należy prawidłowo dobrać średnicę trzonu. Może być ona podana w milimetrach lub calach. Najczęściej spotykane średnice w milimetrach to 6, 8 i 12 mm, natomiast w calach - 1/4 i 1/2 cala. Choć można przeliczyć cale na milimetry (np. 6,35 mm i 12,7 mm), takie rozmiary nie są pełnymi zamiennikami dla standardowych 6 i 12 mm. Z uwagi na wysoką prędkość obrotową freza, nawet najmniejsze różnice mogą mieć poważne konsekwencje. Zastosowanie niewłaściwego trzonu może uszkodzić narzędzie, a w najlepszym wypadku unieruchomić maszynę.

Rodzaje konstrukcji frezów

Konstrukcja freza wpływa na jego cenę i zastosowanie. Wyróżnia się następujące rodzaje konstrukcji:

Złożone Podstawą takich frezów jest odpowiednio ukształtowany korpus, do którego przylutowywane są ostrza. Dzięki prostej konstrukcji, ten typ frezów jest najczęściej spotykany.

Ze zmiennymi ostrzami Te frezy charakteryzują się długą żywotnością dzięki dwustronnym nożom. Gdy ostrze się stępi, można je odwrócić i kontynuować pracę.

Monolityczne Podstawą takich frezów jest jednolity blok metalu, łączący korpus i ostrza. Ostrza w tych frezach nie wykruszają się, jednak po kilku ostrzeniach frez należy wymienić.

Rodzaje ostrzy frezów

Ostrza frezów mogą mieć różne ułożenie:

• Pionowe – zdzieranie materiału odbywa się prostopadle do powierzchni obrabianego przedmiotu.
• Pochylone i spiralne – materiał usuwany jest stopniowo, co zmniejsza ryzyko uszkodzenia obrabianego przedmiotu i powstania wyrw.

Ze względu na materiał i właściwości ostrza wyróżnia się dwa podstawowe typy:

• HM – szybkotnące. Przeznaczone do obróbki miękkich gatunków drewna lub aluminium.
• HSS – ze spiekanego węglika. Stosowane do obróbki twardych materiałów, charakteryzują się wysoką odpornością na temperaturę i wytrzymałością. Z tego względu są droższe.

Rodzaje frezów

Przy obróbce drewna mogą powstać potrzeby stworzenia różnorodnych wgłębień lub rowków o różnym kształcie. Ponadto, obróbka przedmiotu obrabianego często wymaga wykonania prac na różnych obszarach. Do każdego konkretnego zadania należy wybrać odpowiedni rodzaj frezu.

Frezy do rowków

Te frezy są używane do wybierania rowków zarówno w centrum detalu, jak i od krawędzi do środka. Są idealne do tworzenia połączeń typu złącze na wpust. Za pomocą odpowiednio ustawionej frezarki można wytwarzać rowki o różnej szerokości bez konieczności zmiany freza.

Frezy proste

Frezy mają najprostszą konstrukcję i są używane do tworzenia rowków o prostokątnym przekroju. Najlepsze rezultaty osiągają przy pracy z frezarkami zanurzeniowymi, chociaż mogą być również używane z innymi typami frezarek.

Frezy zaokrąglone

Te frezy charakteryzują się zaokrągloną głowicą, która tworzy odpowiedni profil zagłębienia. Przy tworzeniu rowka o małej głębokości ścianki zagłębienia natychmiast przybierają okrągły kształt, a przy głębokim rowku ścianki początkowo biegną prostopadle do powierzchni przedmiotu obrabianego.

Frezy V-kształtne

Frezy tworzące rowek w kształcie litery V również należą do typu zaokrąglonych. Pozwalają one uzyskać wgłębienia o różnym kącie nachylenia ścianek. Konstrukcyjne frezy do rowków (T-kształtne i łączenie na jaskółczy ogon) Frezy tworzą rowki, które w przekroju przypominają odwróconą literę "T" lub trapez z szeroką stroną skierowaną do środka detalu. Takie rowki idealnie nadają się do tworzenia mocnych i trwałych połączeń.

Frezy konstrukcyjne (T-kształtne, jaskółczy ogon) 

Frezy tworzą rowki, które w przekroju przypominają odwróconą literę "T" lub trapez z szeroką stroną skierowaną do środka detalu. Takie rowki idealnie nadają się do tworzenia mocnych i trwałych połączeń.

Frezy profilowe

Te frezy są używane w połączeniu z frezami zaokrąglającymi do tworzenia ozdobnych profili i obróbki krawędzi. Profil rowków przypomina eleganckie, zakrzywione linie. Frezy profilowe do rowków pozwalają pracować zarówno w środku, jak i na krawędziach przedmiotu obrabianego. Do wykonania bardziej złożonych wzorów zaleca się najpierw użyć prostego freza do rowków, a następnie freza profilowego.

Frezy do obróbki krawędzi

Frezy wyposażone w łożysko, które umożliwia obróbkę krawędzi i czoła zgodnie z szablonem, zapewniając dokładność i precyzję obróbki.

Frezy proste 

Służą do tworzenia płaskiej powierzchni czoła przedmiotu obrabianego, prostopadłej do jego górnej części. Obecność łożyska pozwala na obróbkę okrągłych przedmiotów. Średnica łożyska może być taka sama, większa lub mniejsza od średnicy ostrza, co wpływa na specyfikę freza.

Frezy zaokrąglające

Służą do tworzenia prostych, falistych lub łukowatych kształtów krawędzi. Pozwalają złagodzić krawędzie i nadać im zaokrąglony kształt. W przypadku frezów dwustronnych można uzyskać pożądany efekt za jednym przejściem. Frezy do zaokrąglania krawędzi są popularne przy tworzeniu złożonych wzorów.

Frezy fazujące

Służą do tworzenia rowka prostokątnego lub ćwiartki. Głębokość rowka można regulować za pomocą łożyska oporowego lub zmieniając położenie frezarki.

Frezy stożkowe

Przeznaczone do przygotowania elementów przed łączeniem oraz do tworzenia ozdobnych faz lub elementów okrągłych mebli.

Frezy do krawędzi zaokrąglonych

​Frezy umożliwiają tworzenie zaokrąglonych rowków na krawędziach. Posiadają dwa łożyska zapobiegające przechylaniu freza. Ich zastosowanie jest analogiczne do frezów do rowków zaokrąglonych, ale są wygodniejsze w użyciu.

Frezy profilowe

Nadają się do obróbki dużych powierzchni materiału i tworzenia złożonych profili. Można używać całego profilu freza lub tylko jego części, aby uzyskać pożądany kształt przedmiotu obrabianego.

Frezy półokrągłe

Służą do tworzenia półokrągłych krawędzi. Po obróbce obu stron przedmiotu można uzyskać listewkę. Idealne również do tworzenia profili z fazowaniem, złożonych krawędzi i połączeń na zakładkę (wymagają użycia freza do zaokrąglania lub fazowania).

Frezy kombinowane

Pozwalają na efektywne tworzenie połączeń krawędzi lub czoł elementów. Są zaprojektowane tak, że jednym narzędziem można wykonać oba elementy połączenia. Dzięki frezowaniu można uzyskać większą powierzchnię sklejenia, co zapewnia większą wytrzymałość połączenia.

Uniwersalne

Idealne do tworzenia połączeń typu wpust-grzbiet pod kątem. Jednym frezem można wykonać oba elementy połączenia, co upraszcza pracę i zwiększa dokładność.

Do łączeń pióro-wpust

Te frezy są wyposażone w dwa oddzielne ostrza do tworzenia wpustu i grzbietu. Ostrza są już dopasowane, co eliminuje potrzebę dodatkowych obliczeń.

Do produkcji listew

Ten typ frezów wykorzystuje tą samą zasadę co frezy do połączeń wpust-grzbiet, ale zapewnia większą powierzchnię połączenia, co zwiększa wytrzymałość listew.

Do ram

Są to zestawy frezów, które pozwalają na zmianę kolejności ostrzy bez konieczności wyjmowania korpusu z uchwytu. Składają się z korpusu, ostrzy, łożysk, podkładek i elementów mocujących, co zapewnia dużą elastyczność użytkowania.

Frezy profilowe

Idealne do dekoracyjnej obróbki elementów, np. tworzenia listew. Obecność łożyska pozwala pracować zarówno z prostokątnymi, jak i profilowymi przedmiotami obrabianymi. Zalecane do użytku z mocnymi frezarkami (1,5 kW lub więcej).

Frezy profilowe poziome

Stosowane na jednym z etapów obróbki listew, gdzie wykonywany jest wycinek, ale do uzyskania połączenia wpustowego wymagana jest dodatkowa obróbka krawędzi.

Frezy profilowe poziome dwustronne

Pozwalają na obróbkę detalu za jednym przejściem, tworząc zarówno profil, jak i wpust do połączenia z ramą.

Frezy profilowe pionowe

Najczęściej stosowane do produkcji cokołów o różnym przekroju. Doświadczeni rzemieślnicy mogą rozszerzyć ich zastosowanie, dostosowując frezarkę do konkretnych zadań.

Prawidłowy dobór frezu do konkretnego zadania gwarantuje wysoką jakość wykonanej pracy. Należy również pamiętać o bezpieczeństwie pracy i ciągłym doskonaleniu swoich umiejętności, aby osiągnąć najlepsze rezultaty.